Dé energie-efficiëntiegids voor vrijetijdscentra en de recreatieve sector

Gezien de energie verslindende apparatuur en infrastructuur die nodig zijn om een recreatiecentrum draaiend te houden, is het duidelijk waarom de energiekosten in de sport- en vrijetijdssector zo hoog liggen. Zwembaden, elektrische fitnessapparatuur en grote sporthallen verbruiken allemaal een enorme hoeveelheid energie, wat het voor de bedrijfsleiders vaak moeilijk maakt om een evenwicht te vinden tussen functionaliteit en efficiëntie.

Bij SEFE Energy helpen wij kleine en grote bedrijven om hun dagelijkse energiegebruik beter te beheren, door middel van praktische oplossingen die passen bij de eisen van ieder individueel bedrijf. We hebben onze ervaringen met het helpen van bedrijven in Nederland bij het beheren van hun energiebehoeften verzameld en op basis daarvan een uitvoerige gids samengesteld waarin we een aantal manieren bekijken waarop bedrijven in de sport- en recreatiesector hun energieverbruik kunnen verbeteren.

Ventilatie en airconditioning

Zowel natte als droge recreatiecentra gebruiken airconditioning en ventilatiesystemen voor de regulatie van hun luchttemperatuur, die vaak hoger is dan gemiddeld door de extra warmte die gegenereerd wordt door personeel, klanten, elektrische apparatuur en verlichting. Dit geldt vooral voor natte centra waar een airconditioning van groot belang is om de optimale temperatuur in de zwembadhal en de kleedkamers te waarborgen.

Volgens een recent rapport van Carbon Trust, zorgen airco en ventilatie voor 39% van de energiekosten in een doorsnee recreatiecentrum met zwembad; het is dus belangrijk om mogelijkheden te benutten om te besparen op juist die kosten. Dit zijn een paar mogelijkheden om de hoeveelheid energie die nodig is voor airco en ventilatiesystemen te verminderen:

• Gebruik natuurlijke ventilatie waar dat mogelijk is - Door het gebruik van natuurlijke ventilatie via deuren en ramen wordt de noodzaak van mechanische luchtcirculatie kleiner - wat uiteindelijk geld bespaart. Natuurlijke ventilatie werkt het beste wanneer lucht tussen twee ingangspunten kan stromen waardoor de lucht in de hele ruimte wordt gekoeld. Natuurlijk blijft het noodzakelijk aan de gevolgen voor gezondheid en veiligheid te denken voordat ramen en deuren worden geopend. 

• Sluit ramen en deuren als airco wordt gebruikt - Wanneer warme, vochtige lucht in een gekoelde ruimte mag stromen, zullen de meeste airco-systemen automatisch aanspringen om de lucht weer te koelen, wat energieverspilling tot gevolg heeft. Om de temperatuur constant te houden en te zorgen dat de airco niet onnodig aanspringt, moeten deuren en ramen waar dat mogelijk is dicht gehouden worden; overtuig ook het personeel van het nut hiervan. 

• Voer een 'dode zone' in op de thermostaat. Verwarming en airconditioning zouden nooit tegelijkertijd in bedrijf moeten zijn, en dat kan eenvoudig vermeden worden door een 'dode zone' voor de temperatuur in te stellen In feite is dit een van te voren vastgestelde zone van een aantal graden waarin noch de verwarming noch de airco aan kunnen springen. Laat bijvoorbeeld de verwarming uitgaan wanneer 20°C is bereikt, terwijl de airco pas begint te werken wanneer de temperatuur tot 24-25°C is gestegen.

• Onderhoud de installaties tijdig - Om airco- en ventilatiesystemen optimaal te laten werken is goed onderhoud een vereiste. Als een airco-unit niet regelmatig wordt onderhouden, kan hij bijna 60% meer energie gaan verbruiken dan een goed onderhouden machine.

• Probeer 's nachts te koelen - Ventilatoren kunnen een recreatiecentrum uitstekend koelen met natuurlijke lucht, zonder gebruik van de airco-unit. Ze kunnen vaak 's nachts doordraaien, wat dan 'nachtkoeling' oplevert. Door nachtkoeling gaat de airco de volgende ochtend later aan, waardoor een flinke hoeveelheid energie wordt bespaard.

Verwarming 

Statistieken van Carbon Trust laten zien dat verwarming ongeveer 17% van het energieverbruik van recreatiecentra uitmaakt - een aanzienlijke jaarlijkse kostenpost. Veel vrijetijds- en recreatiecentra denken dat om klanten en personeel tevreden te houden, de verwarming constant aan dient te staan. Dit is echter niet altijd het geval en vaak kan de verwarming volledig worden uitgeschakeld zonder dat dit tot klachten leidt. 

Om op verwarmingskosten te kunnen besparen is inzicht nodig in welke temperatuur passend is voor welke afdeling binnen het ontspanningscentrum. Een sporthal bijvoorbeeld, waar heel veel lichamelijke activiteit plaats vindt, zou aanzienlijker koeler moeten zijn dat de ontvangstruimte of het zitgedeelte. Hieronder geven we een richtlijn voor enkele aanbevolen temperatuurinstellingen voor verschillende zones in sport- en recreatiecentra. 

*Bron — The Carbon Trust

Verlichting

Adequate verlichting is essentieel voor het comfort en de veiligheid van een goed ingericht recreatiecentrum met een heldere en gastvrije uitstraling. Maar gezien het feit dat verlichting ongeveer 20% uitmaakt van de totale energiekosten in sport- en recreatiecentra, is het belangrijk om manieren te vinden om de energieconsumptie en de verlichtingskosten te verminderen zonder voorbij te gaan aan het gevoel van comfort en tevredenheid van de klanten.

Hieronder enkele essentiële tips om op verlichtingskosten te besparen. 

Ga na wat voor soort verlichting waar nodig is

Sport-, zwem- en recreatieruimten maar ook de receptie en de klantgebonden ruimten hebben baat bij heldere verlichting, maar voor andere ruimten, zoals gangen en voorraadkamers, geldt dat zeker niet. Bepalen welke sectoren in een gebouw heldere verlichting nodig hebben en welke niet, kan al een aanmerkelijke energiebesparing opleveren, met name door de vervanging van dure, energie-intensieve gloeilampen in bepaalde gedeelten van het centrum door zuinige alternatieven.

Als het gaat om de beslissing over het meest doelmatige verlichtingsplan voor sport- en recreatiecentra, is het zeer nuttig om heel goed te kijken welke lichtbron in welke omgeving wordt gebruikt. In kleedkamers is evenwichtige verlichting belangrijk, met heldere verlichting rond de spiegels, en verlichting die gedimd kan worden in douches, wc's en kleedhokjes. Hetzelfde geldt voor de sporthallen en de bijbehorende toeschouwerzones, waarbij de speel- en activiteitenzones veel licht nodig hebben, en het zitplaatsdeel met veel minder licht toe kan.

Het creëren van verschillende verlichtingszones in een recreatiecentrum, afhankelijk van het gebruik van elke specifieke ruimte, kan je een behoorlijke som geld besparen op de jaarlijkse elektriciteitsrekening.

Plak labels op lichtknoppen 

Recreatiecentra hebben vaak complexe verlichtingssystemen; ruimtes hebben soms een indrukwekkende hoeveelheid lichtknoppen. Om verwarring te voorkomen over welke knop wat doet, is het een goed idee om labels bij de knoppen aan te brengen om het risico van energieverspilling te vermijden door het aanzetten van verkeerde lampen. Met veel personeel dat op verschillende tijden in een centrum rondloopt, is de kans groot dat niet iedereen op de hoogte is van het juiste gebruik van alle voorzieningen, en daarom is het labellen van lichtknoppen een uitstekende manier om energieverspilling te voorkomen. 

Installeer aanwezigheidssensoren

Het is niet erg waarschijnlijk dat elke ruimte in een centrum voortdurend in gebruik is, dus waarom geld verspillen door lege ruimtes te verlichten? Installeer aanwezigheidssensoren in niet-essentiële ruimtes als gangen, toiletten, voorraadkasten en secundaire sportruimtes, en het licht zal daar pas gaan branden wanneer iemand de ruimte binnenkomt. Op die manier heb je meer controle over je eigen verlichtingskosten.

Installeer energiezuinige verlichting

Energiezuinig betekent niet altijd minder lichtopbrengst. Investeer in goede, energiezuinige lichtbronnen, waarmee je de ruimten van het centrum ook adequaat kunt verlichten terwijl je veel geld bespaart. Je kunt oude wolfraam gloeilampen vervangen door CFL-lampen oftewel spaarlampen, die acht keer langer meegaan en een kwart van de energie verbruiken. Of om oude tl-buizen te vervangen door trifosfor-buislampen die enorm helder zijn en maar een fractie van de energie gebruiken.

Zwembaden 

Tot de grootste energieverslinders in waterrecreatiecentra behoren het onderhoud en de verwarming van zwembaden, waarbij met name het filteren, pompen en het verlies van watertemperatuur door verdamping wel de grootste boosdoeners zijn. 

Een eenvoudige manier om het energiebeheer van een zwembad te waarborgen, is de training van het personeel in het optimaal houden van de temperatuur van zowel het zwembad als de ruimte eromheen. Leer ze om de controlepunten van het bad doelmatig te gebruiken, zodat de watertemperatuur constant blijft waardoor de verdamping beperkt blijft. De temperatuur van de gehele ruimte moet ook goed in de gaten worden gehouden, en moet precies 1°C warmer zijn dan de watertemperatuur om verdamping van het water aan het oppervlak tegen te gaan.

De temperatuur van zwemwater zou moeten liggen tussen 25°C (voor trainingsdoeleinden en wedstrijdbaden) en t40°C (voor gespecialiseerde spa's en hydrotherapiebaden). Als het water van een bepaald zwembadtype boven of beneden de aanbevolen temperatuur ligt, wordt de energie niet efficiënt gebruikt.

Elektrische apparatuur en fitnessapparaten

Sport-, vrijetijds- en recreatiefaciliteiten gebruiken veel elektrische apparatuur, met name in sportscholen en fitnessclubs. Energie-intensieve trainingsapparatuur die dagelijks in gebruik is, kan een enorme hoeveelheid energie kosten, waarbij de elektriciteitsuitgaven per jaar wel 30% van de hele energierekening kunnen uitmaken.

We geven hierbij een paar eenvoudige tips hoe de energie-impact van elektrische fitnessapparatuur kan worden verlaagd.

• Schakel de apparatuur uit tijdens daluren - Zelfs in stand-by gebruikt fitnessapparatuur veel energie, dus het is beter om apparaten uit te schakelen als ze niet gebruikt worden. Dit geldt met name voor de daluren, als apparaten geheel ongebruikt voor niets energie verbruiken.

Een van de simpelste manieren om dit te doen is investeren in programmeerbare week-timers die de apparaten aan en uit kunnen zetten op voorgeprogrammeerde tijden. 

• Voer op regelmatige basis onderhoud uit - Zorg ervoor dat bewegende delen niet vervuild of geblokkeerd raken, waardoor ze zwaarder gaan lopen en daardoor meer energie gaan verbruiken dan feitelijk nodig. Het onderhoudsschema van ieder onderdeel van apparatuur moet in de fabriekshandleiding opgenomen zijn.

• Schaf de energiezuinigste apparatuur aan die te koop is - Fitnessapparatuur met een lage aanschafprijs kan juist erg duur uitvallen wat het energiegebruik betreft. Voordelige apparatuur zou je uiteindelijk meer kunnen gaan kosten dan een energiezuinig model, dus is het nuttig om de energiekosten mee te laten wegen in je aanschafbesluit. Let op of de apparatuur voorzien is van de Energie Ster, hét Europese keurmerk voor energiezuinigheid.

Energiezuinigheid stimuleren

Sport- en recreatiebedrijven die niet veel kunnen uitgeven aan energiebesparende maatregelen, kunnen in elk geval bezuinigen door het stimuleren van energie-efficiënt gedrag in hun bedrijf. Hier volgen enkele tips om beter met de dagelijkse energiebehoeften om te gaan.

• Houd het energieverbruik bij - Door actief bij te houden waar energie binnen het centrum wordt gebruikt, kun je eenvoudig besparingsmogelijkheden vinden en een plan opstellen om het gebruik te verminderen.
• Bepaal hoe en waar je energie wil besparen - Zodra je scherp in de gaten gaat houden hoeveel energie waar wordt gebruikt, is het gemakkelijker om bezuinigingsdoelen te stellen. We zouden je willen adviseren om te beginnen met 5 tot 10% besparing in het eerste jaar, en pas daarna te proberen of je dat nog verder kunt uitbouwen.

• Betrek je personeel bij het energiebezuinigingsproces. - Gezien het feit dat de medewerkers de energierekening niet betalen, zijn ze vaak niet uit zichzelf geneigd om op dat gebied heel actief te zijn. Daarom is het belangrijk om hen bij energiebesparing te betrekken, waarbij je ze ook trainingen kunt aanbieden waarin ze leren nog efficiënter met hun werkomgeving om te gaan. Je kunt zelfs overwegen om personeel te belonen voor energiezuinig gedrag door het geven van bonussen als een bepaald energiedoel inderdaad bereikt is. 

Bij SEFE Energy werken we nauw samen met onze klanten om de rompslomp rond het beheren van hun energiebehoeften weg te nemen. Voor meer informatie, bekijk onze website of bel 0800-4297766.

De standpunten en meningen in dit artikel zijn die van onze, derde partij, content provider en niet die van SEFE Energy. De nauwkeurigheid, volledigheid en geldigheid van alle verklaringen in dit artikel worden niet gegarandeerd. SEFE Energy aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten, weglatingen of vertegenwoordigingen.