Verdwijnt de wettelijke bescherming tegen onredelijk hoge energietarieven?

Kleinverbruikers worden door de overheid beschermt tegen onredelijk hoge leveringstarieven voor elektriciteit en gas. Leveranciers die energie verkopen aan huishoudens en MKB, moeten over een vergunning beschikken en aan diverse voorwaarden voldoen. Een van die voorwaarden is dat tariefswijzigingen ruim voor ingang bij toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) moeten worden gemeld. ACM heeft dan de gelegenheid zo’n nieuwe tarief te beoordelen en kan ingrijpen als zij vinden dat het voorgestelde tarief te hoog is. Hoe ACM bepaalt of een tarief te hoog is, wordt angstvallig geheim gehouden. Volgens ACM draagt dat bij aan het succes van de regeling, want daarmee wordt voorkomen dat leveranciers dicht tegen het maximum aan gaan zitten. Omdat het maximum niet bekend is, zullen leveranciers juist vrij laag insteken om te vermijden op de vingers te worden getikt. Dat maakt de regeling succesvol, want dat op de vingers tikken is bijna niet nodig.

Sinds de introductie van deze zogenaamde vangnetregeling in 2002, is de energiewereld echter ingrijpend veranderd. Meer leveranciers, dynamischere tarieven en vooral, een markt waar concurrentie zijn werk doet, zoals blijkt uit het groeiend aandeel overstappers. Om de wet goed bij al die veranderingen te laten aansluiten, wil de overheid de Elektriciteitswet en Gaswet vervangen door een Energiewet. Dan is de vraag wat er gedaan wordt met de bescherming tegen onredelijke hoge tarieven. Is de huidige regeling nog op zijn plaats en wegen de administratieve lasten op tegen de voordelen? In een onderzoek naar de regeling en mogelijke alternatieven, concludeert ACM dat de lasten pakweg € 0,24 per jaar/huishouden bedragen. Voor dat uiterst bescheiden bedrag genieten vooral zogenaamde slapers bescherming. Iets minder dan de helft van de huishoudens neemt voor onbepaalde tijd energie af tegen variabele tarieven. Die groep is in principe kwetsbaar voor te hoge tarieven. Daarom presenteert ACM diverse alternatieven die er voor kunnen zorgen dat variabele tarieven niet al te zeer uit de pas gaan lopen met vaste tarieven.