Veel aandacht voor inkomsteneffecten van de energietransitie

Het regeerakkoord bevat tal van afspraken om de CO₂-uitstoot terug te dringen en opwekking van duurzame energie te bevorderen. Die afspraken op hoofdlijnen moeten worden uitgewerkt in een nieuw Klimaatakkoord. Daartoe gaan de regering met tal van overheden, belangenbehartigers en marktpartijen om tafel. Meer in het bijzonder, vijf sectortafels en een coördinerende centrale tafel. Buiten kijf staat dat de kosten van maatregelen een centrale rol in de discussies zullen spelen, maar daarbij blijft het niet. Vooral over de verdeling van de kosten zal veel worden gesproken. Zo hamert Milieudefensie, tevens deelnemer aan de coördinerende tafel, al geruime tijd op het belang van een eerlijke verdeling van de lasten. Ook de zogeheten Topsector Energie subsidieert onderzoeken naar inkomenseffecten van de energietransitie. Een basisprobleem van de energietransitie is namelijk dat het gebruik van energie, en dan vooral het gebruik van fossiele energie, aanzienlijk duurder wordt. Kostenstijging van essentiële goederen, of het nu om voedingsmiddelen of energie gaat, raakt minderbedeelden welhaast per definitie harder dan mensen in goede doen. Zo meldt het Centraal Planbureau in een achtergronddocument voor de onderhandelaars van het Klimaatakkoord, dat klimaatbeleid in de vorm van lastenverzwaringen denivellerend uitwerkt. Grosso modo is het inkomenseffect van zo’n beleid voor de laagste inkomenscategorie drie keer zo groot als voor de hoogste inkomenscategorie. De werkelijke effecten zijn echter sterk afhankelijk van de wijze waarop de beoogde CO₂-reductie richting 2030 wordt ingevuld. Kortom, volop stof tot nadenken voor de Klimaatakkoord-tafelgenoten.