Transitie nieuwe energiemarkt geleidt door consument


Niet alleen is hij steeds vaker producent, ook wordt hij steeds meer een aanbieder van ‘flexibiliteit’. Om invulling te geven aan deze nieuwe rol zal de energieconsument behoefte hebben aan nieuwe diensten en producten, die worden aangeboden door een verscheidenheid aan energiedienstenaanbieders. Energieleveranciers spelen daar nu al op in door hun rol te verbreden naar die van energiedienstenaanbieder.

Wat verandert er voor de energieconsument?

De energieconsument kiest steeds meer voor het zelf produceren van energie, bijvoorbeeld via zonnepanelen. Ook zal de consument steeds vaker mogelijkheden hebben zelf elektriciteit op te slaan, bijvoorbeeld in de accu van zijn elektrische auto. Dankzij allerlei slimme toepassingen, en met gebruik van de slimme meter, is de consument in staat zijn eigen energieverbruik te managen en te plannen. De combinatie van eigen productie, eigen opslag en het plannen van het eigen verbruik geeft de energieconsument veel meer mogelijkheden om flexibeler met zijn verbruik om te gaan. De consument zal daardoor steeds vaker voor keuzes staan als: sla ik de energie uit mijn zonnepanelen zelf op of lever ik die terug aan het net?

Ook de rol van de energieleverancier verandert

Hoewel de rol van de energieleverancier verbreedt naar die van een energiedienstenaanbieder, blijft de leverancier ook in zijn nieuwe rol het centrale aanspreekpunt voor de energieconsument waar het zijn toegang tot de energiemarkt betreft. Zijn leverancier verzorgt voor hem de (wettelijke en administratieve) verantwoordelijkheden die de energieconsument heeft om aangesloten te kunnen zijn op het energienetwerk. Bovendien biedt de leverancier leveringszekerheid op momenten dat voor de energieconsument het verbruik hoger is dan zijn eigen productie en regelt de teruglevering als de productie hoger is dan het verbruik.

In de nieuwe energiemarkt zullen bestaande en nieuwe spelers – bijvoorbeeld de aggregator als ‘handelaar in flexibiliteit’ – (nieuwe) diensten en producten aanbieden. Een energieconsument kiest, passend bij zijn situatie, welke diensten en producten hij van welke energiedienstenaanbieder gaat afnemen. Voor levering en verbruik via het net blijft de energieleverancier het vertrouwde aanspreekpunt. Deze faciliteert de toegang tot het netwerk en regelt alle wettelijke en administratieve vereisten. Net als nu kiest de consument zelf zijn leverancier.

Alle marktrollen – energieconsument, energieleverancier, energiedienstenaanbieder, aggregator, netbeheerder – hebben hierbij hun eigen verantwoordelijkheden en brengen de hiermee veroorzaakte kosten bij elkaar in rekening.

Hoe belangrijk wordt uitwisseling van data?

Om de verschillende energiedienstenaanbieders hun dienstverlening aan de energieconsument goed uit te kunnen laten voeren moeten alle daarvoor benodigde data tijdig en correct beschikbaar zijn. De energieconsument maakt rechtstreeks met zijn dienstenaanbieder(s) afspraken over welke data voor hen beschikbaar zijn.

Voor de diensten en producten van de energiedienstenaanbieders is de uitwisseling van data dus cruciaal. Een eenduidige en kostenefficiëntie (centrale) procesuitvoering is hiervoor noodzakelijk vanwege het grote belang van optimale datakwaliteit en informatiebeschikbaarheid. 

Hierbij dient volop aandacht te zijn voor privacy en bescherming van data. Bovendien moet het de - voor de energietransitie gewenste - innovatie in diensten en producten naadloos ondersteunen. Alle betrokken partijen hebben hierin hun eigen rol en verantwoordelijkheden en is het belangrijk dat er geen belangenverstrengeling plaatsvindt.

Om de verschillende energiedienstenaanbieders hun dienstverlening aan de energieconsument goed uit te kunnen laten voeren moeten alle daarvoor benodigde data tijdig en correct beschikbaar zijn. De energieconsument maakt rechtstreeks met zijn dienstenaanbieder(s) afspraken over welke data voor hen beschikbaar zijn.

Voor de diensten en producten van de energiedienstenaanbieders is de uitwisseling van data dus cruciaal. Een eenduidige en kostenefficiëntie (centrale) procesuitvoering is hiervoor noodzakelijk vanwege het grote belang van optimale datakwaliteit en informatiebeschikbaarheid. Hierbij dient volop aandacht te zijn voor privacy en bescherming van data. Bovendien moet het de - voor de energietransitie gewenste - innovatie in diensten en producten naadloos ondersteunen. Alle betrokken partijen hebben hierin hun eigen rol en verantwoordelijkheden en is het belangrijk dat er geen belangenverstrengeling plaatsvindt.

Voorwaarden voor onafhankelijke en betrouwbare ondersteuning van de markt

Voor een vlekkeloze werking van de energiemarkt is de kwaliteit en (centrale) beschikbaarheid van data dus essentieel. Een optimale invulling van het op deze wijze faciliteren van de markt is bepalend of het voor energiedienstenaanbieders mogelijk zal zijn om de energieconsument goed te bedienen.

Voor de hand ligt deze marktondersteuning onder te brengen bij één partij, waaraan de volgende eisen worden gesteld:

  • onafhankelijk – de uitvoerder heeft geen belang bij de gegevens die worden beheerd en uitgewisseld;
  • professioneel, adequaat en efficiënt – de uitvoerder werkt kosteneffectief, levert de gegevens tijdig en volledig en investeert proactief om ontwikkelingen te faciliteren;
  • gezamenlijke verantwoordelijkheid; alle marktrollen hebben gelijkwaardige zeggenschap over de inrichting van de markfacilitering.

In de nieuwe energiemarkt is het noodzakelijk dat de benodigde data betrouwbaar en tijdig beschikbaar zijn. Dit stelt hoge eisen aan de kwaliteit van enerzijds de infrastructuur (snelle plaatsing en goede werking van slimme meters) en anderzijds de processen voor informatie-uitwisseling (vastgelegd in nieuwe sector- en prestatieafspraken). Dit alles onderstreept het belang van onafhankelijke marktfacilitering. Alleen dan kunnen de energieconsument en de energiedienstenaanbieder invulling geven aan hun nieuwe rol in de energiemarkt.

Bekijk hier de publicatie van Energie-Nederland.


Deel dit


Dit vind je misschien ook interessant….