Afbouwscenario’s voor fossiele subsidies

Mede door de media-aandacht voor de A12 blokkade door XR, staat het onderwerp fossiele subsidies stevig op de politieke agenda. Het terugdringen van de fossiele subsidies is echter zo eenvoudig nog niet. Pakweg de helft van de naar schatting 40 tot 46 miljard euro aan belastingkortingen, vrijstellingen en andere regelingen die kwalificeren als subsidie, vloeit voort uit EU-regels. Nederland kan die niet zondermeer naast zich neer leggen. In de Tweede Kamer is daarom een motie ingediend om de nieuwe Eurocommissaris van klimaat aan te sporen intensiever aandacht te besteden aan het uitfaseren van de betreffende regels en roept tevens de regering op om hiertoe een internationale coalitie te creëren. Ook ligt er een motie die de regering oproept om scenario’s op te stellen voor de afbouw van fossiele subsidies. Volgens minister Jetten kunnen zulke scenario’s begin 2024 worden gepubliceerd. Daarbij benadrukte hij wel dat niet alle subsidies binnen 7 jaar gestopt kunnen worden. Te snelle afbouw kan namelijk leiden tot het verplaatsen van CO2-uitstoot naar elders. Dan verdwijnen banen terwijl het klimaat er niets mee opschiet. Dat laatste is extreem belangrijk, maar merkwaardig genoeg, komt het klimaat in de discussies over fossiele subsidies nauwelijks aan bod. Een aantal energie-experts pleit er daarom voor om klimaateffecten voorop te stellen. Daarbij is het van belang dat grote energieverbruikers onder het systeem van Europese emissiehandel vallen. In dat systeem wordt de totale hoeveelheid CO2 die alle grote bedrijven in de EU tezamen mogen uitstoten, elk jaar lager. In 2030 is dat plafond 61% lager dan in 2005 en, bij ongewijzigd beleid, is er vanaf 2039 geen fossiele CO2-uitstoot meer toegestaan. Als de politiek een strenger klimaatbeleid wil, dan is het in EU-verband sneller verlagen van het emissie-plafond de meest aangewezen weg, aldus prof Mulder c.s.